ماده یک: هدف
1. تعمیق و توسعه دانش و تجارب اعضای هیئت علمی و اعتلای مستمر و نهادینه سطح علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) كه از این پس در این آیین‌نامه مؤسسه نامیده می‌شود؛
2. كمك به حل مشكلات علمی ـ دینی كشور و تحقیق در زمینه‌های تخصصی؛
3. آشنایی با دستاوردهای علمی و فنی جدید و استفاده از امكانات پیشرفته علمی و روش‌های جدید آموزشی وپژوهشی؛
4. كمك به تقویت همكاری‌های علمی ـ دینی منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای رسالت‌های دینی و اهداف مؤسسه.
ماده دو: مؤسسه می‌تواند به اعضای هیئت علمی استادیار به بالا و در موارد استثنایی مربیان دارای كارشناسی ارشد تمام‌وقت رسمی قطعی خود فرصت‌های مطالعاتی در هر نوبت به مدت حداكثر یك سال در داخل و یا خارج از كشور (به صورت 9 ماه قطعی و 3 ماه مشروط) طبق برنامه‌ای كه مورد تصویب رئیس مؤسسه قرار گیرد با رعایت سایر مقررات اعطاء نماید.
تبصره 1: تمدید 3 ماه مشروط فرصت مطالعاتی در موارد خاص و بسیار استثنایی به شرط ارائه به موقع گزارش علمی به گروه مربوط، ارزیابی كار در حد خیلی خوب و ضروری دانستن تداوم آن توسط گروه، تأیید شورای سیاست‌گذاری پژوهش و تصویب رئیس مؤسسه بلامانع است.
تبصره 2: حداقل فرصت مطالعاتی در هر نوبت3 ماه است.
ماده سه: چنانچه مؤسسه به هر دلیلی موفق به اعزام داوطلبان واجد شرایط نشود در این صورت به طرق زیر می‌تواند نسبت به اعزام آنان اقدام نماید:
الف) استفاده ار دوره‌های تحقیقاتی و آموزشی و اعطایی دیگر سازمان‌های داخلی و خارجی مورد تأیید مؤسسه.
ب) استفاده از برنامه‌های مبادلات فرهنگی، تحقیقی و یا تدریسی.
تبصره 1: در صورتی كه دوره فوق‌الذكر بیش از 3 ماه باشد جزو فرصت مطالعاتی عضو هیئت علمی منظور خواهد شد.
تبصره 2: مربیان شعب مؤسسه در مناطق محروم (تشخیص مناطق محروم با هیئت رئیسه می‌باشد كه جداگانه و هر سال اعلام خواهد شد) نیز می‌توانند با رعایت مفاد ماده 2 آیین‌نامه از فرصت مطالعاتی داخل استفاده كنند. استفاده این مربیان از فرصت‌مطالعاتی خارج از كشور و مربیان سایر شعب مؤسسه از هر دو نوع فرصت مطالعاتی منوط به تأیید صلاحیت آنها توسط هیئت رئیسه می‌باشد.
تبصره 3: عضو هیئت علمی در طی دوره فرصت مطالعاتی موضوع این آیین‌نامه مجاز به ثبت‌نام و ادامه تحصیل در دوره‌های تحصیلی برای اخذ مدرك دانشگاهی و یا اشتغال به كار در مراكز دیگر نمی‌باشد در غیر این‌صورت حكم فرصت مطالعاتی وی لغو و متقاضی متعهد خواهد بود هزینه‌هایی را كه از این بابت مؤسسه متحمل شده است، به نرخ ارز آزاد دولتی بازپرداخت نماید.
ماده چهار: تقاضای استفاده از فرصت مطالعاتی باید حداكثر تا پایان مهر هر سال برای سال بعد به مدیر گروه مربوط تسلیم گردد. تقاضای مزبور پس از اظهار نظر گروه مربوط به معاونت پژوهش مؤسسه ارسال می‌دارد. معاونت پژوهش تا پایان بهمن‌ماه همان سال موارد را بررسی و گزارشی از درخواست‌های فرصت‌مطالعاتی هیئت علمی را همراه با كلیه مدارك آن كه مورد موافقت قرار گرفته است، به هیئت رئیسه ارسال دارد. هیئت رئیسه تا پایان اسفند همان سال نتایج بررسی درخواست‌های واصله را به معاونت پژوهش برای اجرا اعلام می‌كند. معاونت پژوهش موظف است طبق برنامه مصوب و مشروط بر آن كه اعطای فرصت مطالعاتی به هیچ وجه موجب وقفه یا تعطیل برنامه‌های مؤسسه نشود، اقدام لازم برای استفاده اعضای هیئت علمی از فرصت مطالعاتی انجام دهد.
ماده پنج: داوطلب استفاده از فرصت مطالعاتی باید مدارك زیر را به مدیر گروه مربوط ارائه نماید:
1. برنامه مورد مطالعه یا طرح‌های تحقیقی و فعالیت‌های علمی (عنوان، هدف، سوابق، روش انجام كار، زمان‌بندی ارائه گزارشات و محورهای اصلی هر گزارش، زمان تحویل، نتیجه مورد جستجو و...) در دوران استفاده از فرصت مطالعاتی.
2. پرسش‌نامه‌های تكمیل شده درخواست فرصت مطالعاتی شامل سوابق استخدامی و خدمتی و فهرست انتشارات، مقالات علمی و پروژه‌های تحقیقاتی پایان‌یافته و در دست اجرای متقاضی و ارتباط آنها با موضوع تحقیق در فرصت مطالعاتی.
3. پذیرش برای برنامه مورد نظر از یكی از مؤسسات مورد قبول مؤسسه باشد.
تبصره: پذیرش برای فرصت مطالعاتی باید حداكثر تا اول بهمن‌ماه (همان سال تحصیلی) ارائه شود در غیر این‌صورت اولویت استفاده از فرصت مطالعاتی با نفر بعدی خواهد بود.
ماده شش: معاونت پژوهش موظف است تا پایان بهمن‌ماه هر سال گزارشی از درخواست‌های فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی خود را همراه با كلیه مدارك آنها كه مورد موافقت قرار گرفته است جهت تصویب در كمیته جذب ارسال دارد كمیته جذب نتایج بررسی درخواست‌های رسیده را تا پایان اسفندماه آن سال به معاونت پژوهش اطلاع خواهد داد.
ماده هفت: حداقل سابقه خدمت عضو هیئت علمی در مؤسسه برای استفاده از فرصت مطالعاتی (و یا حداقل زمان بعد از فرصت مطالعاتی) 3 سال برای داخل و 5 سال برای خارج از كشور می‌باشد.
ماده هشت: آن دسته از مراكز دانشگاهی و مؤسسات آموزشی و پژوهشی و حوزه‌های علمیه داخل و خارج از كشور به عنوان مؤسسه میزبان برای فرصت مطالعاتی قابل قبول خواهد بود كه مورد تأیید هیئت رئیسه مؤسسه باشد.
ماده نه: استفاده از فرصت مطالعاتی در مواردی است كه عضو هیئت علمی بتواند به پیشرفت‌های علمی و تحقیقاتی‌ای نائل آید كه در مؤسسه و در ضمن خدمت دسترسی به آن امكان ندارد.
ماده ده: داوطلبان استفاده از فرصت مطالعاتی خارج از كشور می‌توانند زمان فرصت مطالعاتی خود را حداكثر به دو بخش تقسیم كنند. مشروط بر آن كه در فاصله بین دو مسافرت حداقل دو نیم سال متوالی در كشور خدمت نمایند.
تبصره: داوطلبانی كه فرصت مطالعاتی خود را در دو مرحله می‌گذرانند برای استفاده از فرصت مطالعاتی بعدی مبدأ محاسبه سابقه خدمت موضوع ماده 6، تاریخ بازگشت از آخرین مرحله از فرصت مطالعاتی آنان خواهد بود.
ماده یازده: استفاده از فرصت مطالعاتی برای تمام داوطلبان واجد شرایط بر اساس امتیازات مندرج در مواد 3،2،1 آیین‌نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی و با رعایت حداقل امتیازات مكتسبه از تاریخ آخرین فرصت مطالعاتی یا تاریخ استخدام (برای كسانی كه از فرصت مطالعاتی تاكنون استفاده ننموده‌اند) به شرح زیر ممكن خواهد بود:
متقاضیان استفاده از فرصت مطالعاتی خارج از كشور باید حداقل70% امتیازات لازم جهت ارتقاء را كسب نمایند.
تبصره 1: احراز حداقل 70% از بندهای مربوط به مقالات، بندهای 2ـ3ـ1 و 2ـ4ـ2 و اتمام یك پروژه تحقیقاتی مستقل و یا دو مورد راهنمایی پایان‌نامه‌های تحصیلات تكمیلی ضروری است.
تبصره 2: برای اعضای هیئت علمی كه دارای مشاغل اجرایی(نظیر معاونت، ریاست مراكز وابسته و مدیریت كل آموزش و پژوهش) هستند و بیش از 4 سال مسئولیت اجرایی داشته باشند، دارا بودن امتیازات یادشده در بند 10ـ1 كافی خواهد بود ولی می‌باید شرط اتمام یك پروژه مستقل و یا دو مورد راهنمایی پایان‌نامه‌های تحصیلات تكمیلی را احراز نمایند. دارندگان مشاغل اجرایی در صورت نداشتن این شرط 2 سال به سنوات خدمت آنان در خصوص موضوع مندرج ماده 6 این آیین‌نامه افزوده خواهد شد.
برای داوطلبان فرصت مطالعاتی داخل احراز حداقل 70% امتیازات یادشده در بند 10ـ1 كافی است.
تبصره 3: در صورتی كه تعداد واجدین شرایط استفاده از فرصت مطالعاتی بیش از سهمیه مربوط باشند در آن صورت اولویت بر اساس موارد زیر تعیین خواهد شد:
الف) ارتباط فرصت مطالعاتی با تخصص و فعالیت‌های پژوهشی داوطلب در جهت رفع نیازهای نظام جمهوری اسلامی(حداكثر15 امتیاز).
ب) ارتباط فرصت مطالعاتی با پیشبرد برنامه‌های آموزشی و پژوهشی مؤسسه(حداكثر 10 امتیاز)
ج) میزان مشاركت عضو هیئت علمی در فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و خدمات اجرایی در مؤسسه هر كدام 10 امتیاز (جمعاً حداكثر30 امتیاز).
د) امتیازات مربوط به مدت زمان فعالیت تمام‌وقت آموزشی و پژوهشی داوطلب از تاریخ استخدام و یا آخرین فرصت مطالعاتی و یا آخرین بورس تحصیلی (بیش از 3 ماه) استفاده شده مازاد بر حداقل سال‌های تعیین شده در ماده 6 (جمعاً حداكثر40 امتیاز).
دـ1) خدمت در موسسه به ازای هر سال، 10 امتیاز(حداكثر 30 امتیاز).
دـ2) خدمت در خارج از قم كه به صورت مأموریت تمام‌وقت باشد، بـه ازای هــر سال تحصیلی 30 امتیاز(حداكثر 30 امتیاز).
دـ3) خدمت در رابطه با نیازهای دفاعی كشور، به ازای هر سال كامل 15 امتیاز(حداكثر 30 امتیاز).
هـ) میزان مشاركت عضو هیئت علمی در فعالیت‌های اجرایی (برنامه‌ریزی آموزشی و پژوهشی) به ازای هر سال فعالیت تمام‌وقت حداكثر 10 امتیاز یا به ازای هر صد ساعت شركت در جلسات 1 امتیاز (مجموع 20 امتیاز)
و) به داوطلبان برای طی دوره فرصت مطالعاتی بر حسب محل مورد تقاضا امتیازات زیر تعلق می‌گیرد:
ز-1) فرصت مطالعاتی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی داخل كشور (حداكثر30 امتیاز).
زـ2) فرصت مطالعاتی به طور پیوسته در داخل و خارج از كشور (حداكثر15 امتیاز).
زـ3) فرصت مطالعاتی در مراكز پژوهشی و آموزشی خارج از كشور(حداكثر5 امتیاز).
ماده دوازده: شروع فرصت مطالعاتی در سازمان پس از تصویب موضوع طرح و اعلام موافقت و صدور حكم مأموریت فرصت مطالعاتی از سوی مؤسسه خواهد بود.
ماده سیزده: داوطلبان در قبال استفاده از فرصت مطالعاتی در خارج از كشور باید به موجب سند رسمی تعهد نمایند كه به مدت 3 برابر زمان استفاده از فرصت مطالعاتی در مؤسسه خدمت كنند و برای تحقق این هدف داوطلبان سند وثیقه به میزان 5/1 برابر كل هزینه‌های (ارزی و ریالی) كه قرار است در طول استفاده از فرصت مطالعاتی دریافت دارند و مبلغ آن توسط مؤسسه تعیین خواهد شد، تعهد خواهند نمود تا در صورت تخلف از مفاد تعهد، مؤسسه بتواند بدون هیچ‌گونه تشریفات و یا اعلام به دفترخانه در مورد تخلف از طریق صدور اجراییه به میزان 5/1 برابر كلیه وجوه هزینه‌های ارزی و ریالی پرداختی بابت وجه التزام و بابت دیون خسارات از متعهد و ضامن یا متضامناءً وصول و دریافت نماید.
تبصره 1: مسئولیت اتخاذ تصمیم در خصوص چگونگی اخذ تعهد معادل 5/1 برابر كل هزینه‌های ارزی و ریالی به صورت ملكی (و یا سپردن سند محضری كارمندی با ضمانت دو نفر كارمند رسمی قطعی مؤسسه با ارائه چك، در موارد مقتضی به تشخیص مؤسسه) به هیئت رئیسه مؤسسه محول می‌گردد.
تبصره 2: آن عده از اعضای هیئت علمی كه در سنین بازنشستگی مشغول به خدمت می‌باشند به شرط سپردن تعهد به منظور انجام تعهدات مندرج در ماده 12 این آیین‌نامه، مؤسسه می‌تواند درخواست آنان را مورد بررسی قرار داده و اتخاذ تصمیم نماید.
ماده چهارده: استفاده كنندگان از فرصت مطالعاتی موظفند گزارش پیشرفت كار تحقیقات انجام شده خود را در هر سه ماه یك‌بار به مؤسسه ارسال و حداكثر 3 ماه پس از پایان دوره مصوب فرصت مطالعاتی گزارش جامعی درباره فعالیت علمی و پژوهشی خود را كه قبل از اعزام به شرح ماده 5 تعیین و تأیید شده است به مدیر گروه مربوط ارائه نمایند.
تبصره 1: ارزیابی فرصت مطالعاتی (گزارش، مقالات و نحوه انجام آن) در گروه مربوط بررسی و سپس به شورای سیاست‌گذاری پژوهش ارائه و با رعایت مفاد مندرج در تبصره ذیل ماده4 این آیین‌نامه به معاونت پژوهشی مؤسسه برای ارائه به هیئت رئیسه ارسال می‌شود.
تبصره 2: نتایج فرصت‌های مطالعاتی باید در حد قابل قبول باشد، در غیر این‌صورت، جهت اصلاح به استفاده كننده عودت داده می‌شود.
تبصره 3: عدم انجام مفاد و عدم اصلاح گزارش‌های غیر قابل قبول، موجب محرومیت از فرصت مطالعاتی و سفرهای علمی بعدی می‌شود.
ماده پانزده: چنانچه به هر دلیلی اعم از تعطیلی محل استفاده از فرصت مطالعاتی، توقف برنامه، انصراف در طی دوره، عدم توانایی در ادامه دوره، وقفه‌ای در انجام فرصت مطالعاتی حاصل شود، استفاده كننده موظف است مراتب را در اسرع وقت به مؤسسه منعكس نموده و طبق نظر مؤسسه عمل نماید.
ماده شانزده: اعضای هیئت علمی در مدت استفاده از فرصت مطالعاتی در خارج از كشور فقط از حقوق مبنا استفاده خواهند نمود و مؤسسه ملزم به پرداخت ماهیانه آن به حساب آنان می‌باشد. بدیهی است مابقی دریافتی شامل (فوق‌العاده مخصوص مرتبه و پایه و سایر مزایای مندرج در حكم استخدامی) بابت مقرری ارزی ماهیانه توسط مؤسسه برداشت خواهد شد.
مؤسسه هزینه‌های مربوط به انجام فرصت‌های مطالعاتی را در صورت وجود اعتبار به شرح زیر از محل بودجه خود پرداخت خواهد نمود:
1. بهای بلیط رفت و برگشت عضو و خانواده وی (برای عضو حداكثر دوبار و برای همراهان فقط یك‌بار در طول یك دوره فرصت مطالعاتی).
2. هزینه اخذ ویزا و عوارض خروج از كشور عضو و خانواده وی (برای عضو حداكثر دوبار و برای همراهان فقط یك بار در طول دوره فرصت مطالعاتی).
3. معادل ریالی هزینه‌های بیمه درمانی، حداكثر به میزان 3600 دلار برای هر خانواده در یك سال كه پس از ارائه اسناد مثبته پرداخت خواهد شد.
4. مابه‌التفاوت معادل ریالی مقرری ارزی فرصت مطالعاتی عضو و خانواده وی (مجموعا 4 نفر).
تبصره: داوطلبانی كه با موافقت مؤسسه با هزینه شخصی به منظور استفاده از فرصت مطالعاتی به خارج از كشور اعزام می‌شوند و همچنین داوطلبان بندهای «الف» و «ب» ماده 3 در صورت شاخص بودن موضوع و فعالیت‌های تحقیقاتی و نیاز آنان، مؤسسه می‌تواند تا 50% حقوق مزایای اجازه استفاده از ارز با نرخ آزاد دولتی را به متقاضی بدهد.
ماده هفده: عضو هیئت علمی در حین استفاده از فرصت مطالعاتی و همچنین بلافاصله پس از پایان فرصت مطالعاتی نمی‌تواند از مرخصی استحقاقی و یا بدون حقوق استفاده نماید.
ماده هجده: اعتبار لازم برای اجرای برنامه فرصت‌های مطالعاتی داخل و خارج مندرج در این آیین‌نامه اعم از حقوق، فوق‌العاده، مخصوص مرتبه و پایه و مزایای مندرج در حكم استخدامی باید به طور مجزا در بودجه سالانه مؤسسه منظور گردد.
همچنین، میزان ارز پرداختی به داوطلبان متناسب با سطح زندگی كشور محل تحقیق خواهد بود كه مبلغ آن برای هر كشور با هماهنگی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران به پیشنهاد معاونت پژوهشی و تصویب مراجع ذی‌ربط تعیین خواهد شد.
تبصره 1: كسر كسورات قانونی حقوق و مزایای عضو هیئت علمی طبق ضوابط جاری خواهد بود.
تبصره 2: انصراف از فرصت مطالعاتی اعم از داخل یا خارج پس از آنكه اعضای هیئت علمی بخشی از آن را انجام داده‌اند، به عنوان یك بار استفاده از فرصت مطالعاتی برای آنان محسوب می‌گردد. ارز متعلقه و یا معادل ریالی آن متناسب با تعداد روزهایی خواهد بود كه در فرصت مطالعاتی بوده است.
تبصره 3: در صورتی كه برخی از اعضای هیئت علمی به دلیل عدم اخذ ویزا مراجعت نمایند با توجه به شرایط و مدتی كه در خارج از كشور بوده‌اند، حداكثر یك ماه ارز به آنان تعلق گرفته و این مدت از طول فرصت مطالعاتی بعدی آنها كسر خواهد گردید.
تبصره4: در هر دو مورد فوق استرداد مبالغ ریالی و ارزی دریافت شده مازاد بر مقرری مربوط به مؤسسه الزامی است.
ماده نوزده: مدت استفاده از فرصت مطالعاتی به شرط رعایت ماده 13 جزء سابقه خدمت عضو هیئت علمی محسوب می‌شود.
ماده بیست: اعضای هیئت علمی می‌توانند به منظور ارتباط و همكاری بیشتر با دستگاه‌های اجرایی و حل مشكلات علمی و تحقیقی كشور مأموریت مطالعاتی خود را در داخل كشور بگذرانند. در این صورت مؤسسه می‌تواند هزینه‌های مربوط را به شرح زیر از محل بودجه خود بپردازد:
1. پرداخت حقوق و فوق‌العاده جذب و محرومیت از تسهیلات زندگی و مزایای مندرج در حكم استخدامی توسط مؤسسه.
2. پرداخت حق‌التحقیق به میزان حداكثر سقف مصوب در هیئت رئیسه، در صورت انجام تحقیقات بر پروژه‌های تحقیقاتی مؤسسه.
3. پرداخت حق‌التحقیق به میزان حداكثر سقف مصوب در هیئت رئیسه، در صورت انجام تحقیقات بر پروژه‌های تحقیقاتی مؤسسه میزبان از محل اعتبارات مؤسسه میزبان.
4. پرداخت هزینه مسكن (طبق عرف محل و تصویب هیئت رئیسه مؤسسه یا مؤسسه میزبان) در صورتی كه عضو هیئت علمی، فرصت مطالعاتی خود را در خارج از شهر محل اقامت خود سپری نماید.
ماده بیست‌ویک: نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه بر عهده معاونت پژوهش می‌باشد.

این آیین‌نامه در 22 ماده و 22 تبصره در تاریخ 6/ 11/ 1383 به تصویب هیئت رئیسه مؤسسه رسید.