ناقد: حجتالاسلام والمسلمين دكتر مجتبي مصباح
مدیرکرسی: حجتالاسلام والمسلمين دكتر سيدمحمدرضا موسوينسب
فرااخلاق به مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق میپردازد. یکی از بخشهای فرااخلاق، مباحث منطقی است که عبارتند از مباحثي كه به استنباط و استنتاج مفاهیم و گزارههای اخلاقی مربوط میشود؛ مانند بررسی نحوه ارتباط جملههای اخلاقی با یکدیگر و با جملههای غیراخلاقی؛ بنابراین، برهانپذیری جملههای اخلاقی از منظر شهید مطهری در زمره مباحث منطقی فرااخلاق است که کمتر نوشتهای به آن پرداخته است. نویسنده در این مقاله درصدد است تا برهانپذیری در جملههای اخلاقی را در دیدگاه شهید مطهری تبیین نماید. شهید مطهری برخلاف آنچه از تحلیل نظریه ایشان بیان میشود، دغدغه عقلی دانستن جملههای اخلاقی را داشته است و جملههای اخلاقی را بر جملههای نظری استوار میداند. شهید مطهری در شرح اصول فلسفه و روش رئالیسم با تشریح دیدگاه علامه طباطبایی برای برهانناپذیری جملههای اخلاقی حداقل پنج تبیین میآورد؛ اما در تبیین نظریه خود در جاودانگی اصول اخلاقی و برخی کتب دیگر، آن پنج تبیین را رد میکند و برخی جملههای اصلی اخلاقی را بدیهی عقل عملی و برهانپذیر میداند. ایشان علاوه بر یقینی دانستن جملههای اخلاقی از طریق عقل عملی، آنها را مؤید به عقل نظری میداند.
کلیدواژهها: برهانپذیری، جمله اخلاقی، عقل عملی، عقل نظری، شهید مطهری.