حکمت صدرایی به روایت علامه طباطبایی: مبحث واحد و کثیر

استاد عبدالرسول عبوديت سال 1333 در اصفهان به دنیا آمد. وی داراي مدرک حوزوي خارج فقه و اصول و افزون بر آن دارای مدرك كارشناسي صنايع دانشگاه صنعتي شريف است.

آثار نویسنده در حوزۀ فلسفه اسلامي است كه از آثار وی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1. شرح نهايه الحكمه 1-3 (نگارش و تحقيق درس‏هاي علامه مصباح يزدي)؛

2. هستي ‏شناسي؛

3. درآمدي به فلسفه اسلامي؛

4. اثبات وجود خدا به روش اصل ‏موضوعي؛

5. نظام حكمت صدرايي (تشكيك وجود)؛

6. درآمدي به نظام حكمت صدرايي1-3؛

7. خطوط كلي حكمت متعاليه؛

8. فلسفه مقدماتي (برگرفته از آثار استاد شهید مرتضی مطهری)؛

براي مشاهده صفحه شخصي ايشان اينجا كليك كنيد.

مقدمۀ معاونت پژوهش

فصل اول: انقسام موجود به واحد و کثیر

1. بررسی مفهومی واحد و کثیر

1ـ1. تعاریف واحد و کثیر

2ـ1. ارزیابی تعاریف

3ـ1. بداهت مفاهیم واحد و کثیر

2. انقسام موجود به واحد و کثیر

1ـ2. تباین واحد و کثیر

3. مساوقت موجود و واحد

1ـ3. معیار مساوقت

2ـ3. بیان مساوقت مفهوم موجود و مفهوم واحد

1ـ2ـ3. نقض و حل

فصل دوم: تقسیمات نسبی و خاستگاه آنها

1. نقض به فقدان وحدت و حل آن

1ـ1. بیان نقض

2ـ1. راه‌حل‌ه

1ـ2ـ1. راه‌حل متفکران پیش از صدرالمتألهین

2ـ2ـ1. راه‌حل صدرالمتألهین

3ـ2ـ1. راه‌حل علامه

2. تقسیم نسبی و تقسیم مطلق

3. خاستگاه تقسیم نسبی

1ـ3. لزوم نسبیت قسم به تبع نسبیت تقسیم

4. تحلیل و بررسی

1ـ4. بررسی تشکیک در صفات وجود

2ـ4. نقض

5. بررسی تفاسیر دیگر

فصل سوم: نحوۀ وجود وحدت و کثرت در خارج

1. توضیح محل نزاع

2. نظر ابن‌سین

3. نظر شیخ اشراق

1ـ3. اعتبارات عقلی

2ـ3. نتیجه‌گیری

4. نظر محقق دوانی

5. نظر صدرالمتألهین

6. نظر علامه

فصل چهارم: اقسام واحد

1. توضیح كانون نزاع

2. تقسیم واحد به اقسام آن

1ـ2. تقسیم اولیۀ واحد به حقیقی و غیرحقیقی

2ـ2. تقسیم واحد غیرحقیقی به اقسام اولیه و ثانویۀ آن

3ـ2. تقسیم اولیۀ واحد حقیقی به حَقه و غیرحقه

4ـ2. تقسیم اولیۀ واحد حقیقی غیرحقه به بالخصوص و بالعموم

5ـ2. تقسیم واحد بالخصوص به اقسام اولیه و ثانویۀ آن

1ـ5ـ2. اقسام واحد بالخصوص انقسام‌ناپذیر

2ـ5ـ2. اقسام واحد بالخصوص انقسام‌پذیر

3ـ5ـ2. اقسام واحد بالخصوص منقسم

فصل پنجم: هوهویت و حمل

1. هوهویت، حمل هوهو و اتحاد

1ـ1. اتحاد

2ـ1. هوهویت

3ـ1. حمل

2. هوهویت و مشكل واحد بالاتصال

3. حمل اولی ذاتی و حمل شایع عرضی

1ـ3. مفاد حمل اوّلی و حمل شایع

2ـ3. نسبت حمل اوّلی و حمل شایع

3ـ3. اوّلی بودن حمل ذاتی بر ذات

1ـ3ـ3. استدلال و بررسی

4ـ3. تفاوت حمل اولی و حمل بر خود

4. نقش وجود رابطی در حمل هوهو

1ـ4. مضمون حمل در منطق

5. حمل حقیقه و رقیقه

فصل ششم: نقش حکایتگری مفهوم در اولی بودن حمل

1. حقیقت اجمال و تفصیل مفهومی

1ـ1. گفتار ابن‌سینا دربارۀ اجمال و تفصیل مفهوم

2ـ1. تفسیر نظر ابن‌سین

1ـ2ـ1. تفسیر مشهور

2ـ2ـ1. تفسیر فخر رازی

3ـ2ـ1. تفسیر خواجه

3ـ1. مرور

4ـ1. بررسی

2. نحوۀ دخالت حقیقت وجود در حمل‌های اولی ماهوی

1ـ2. تفاوت حکم معانی از منظر مفهوم و از منظر وجود

2ـ2. دخالت حیثیت حكایتگری مفهوم در روابط مفهومی

1ـ2ـ2. نقش منفی اصالت ماهیت در تبیین روابط مفهومی

2ـ2ـ2. نقش مثبت اصالت وجود در روابط مفهومی

3ـ2. حقیقت حمل اولی ماهوی

فصل هفتم: تقسیمات حمل

1. تقسیم حمل به هوهو و ذوهو

2. تقسیم حمل به بتّی و غیربتّی

3. تقسیم حمل به بسیط و مرکب

4. مشکل اتصاف ماهیت به وجود و راه‌حل آن

1ـ4. قاعدۀ فرعیه

2ـ4. مشکل اتصاف ماهیت به وجود

3ـ4. راه‌حل‌ه

1ـ3ـ4. راه‌حل‌های مردود

2ـ3ـ4. راه‌حل‌های مقبول

فصل هشتم: غیریت و اقسام آن

1. معنای غیریت

2. تقسیم غیریت

3. تعریف تقابل

1ـ3. لوازم اجتماع‌ناپذیری

2ـ3. نقش قیود

3ـ3. دفاع از تعریف

1ـ3ـ3. قانون «امتناع اجتماع مثلان»

2ـ3ـ3. نقض و حل

4. اقسام تقابل

فصل نهم: تقابل ایجاب و سلب یا تقابل تناقض

1. نسبت میان تناقض و تقابل ایجاب و سلب

1ـ1. دیدگاه مشهور

2ـ1. دیدگاه علامه

2. نقیض سلب چیست؟

3. احکام تقابل تناقض

1ـ3. ظرف تقابل تناقض

2ـ3. نفی واسطه میان نقیضان

فصل دهم: اهمیت اصل امتناع تناقض و نقش آن

1. اثبات‌ناپذیری اصل امتناع تناقض

2. کاربردهای اصل امتناع تناقض در براهین

1ـ2. کاربرد تکمیل کبر

2ـ2. کاربرد تکمیل برهان

3ـ2. کاربرد به صورت بدیهی خاص

3. نقش امتناع تناقض در حصول علم

1ـ3. رأی فخرالدین رازی

2ـ3. رأی صدرالمتألهین

3ـ3. رأی علامه

1ـ3ـ3. یقین چیست؟

2ـ3ـ3. نقش امتناع تناقض در حصول یقین

فصل یازدهم: تقابل عدم و ملکه

1. معنای عدم و ملکه

1ـ1. نسبت تقابل تناقض و تقابل عدم و ملکه

2ـ1. معنای امکان یا شأنیت

3ـ1. قوام عدم ملکه به شأنیت

2. عدم و ملکۀ مشهوری و حقیقی

1ـ2. عدم و ملکۀ مشهوری یا منطقی

2ـ2. عدم و ملکۀ حقیقی

3. نوع تقابل میان ملکۀ ذهنی و عدم آن

فصل دوازدهم: تقابل تضایف

1. معرفی تقابل تضایف

2. رابطۀ متقابل تضایف و تقابل

1ـ2. بیان اشکال

2ـ2. پاسخ صدرالمتألهین

1ـ2ـ2. بررسی

2ـ2ـ2. تقریر حاجی سبزواری

فصل سیزدهم: تقابل تضاد

1. قیود معتبر در تعریف تضاد

2. بررسی اعتبار قیود

1ـ2. لزوم وحدت موضوع

2ـ2. لزوم غایۀالخلاف

1ـ2ـ2. توضیح و اثبات مدع

2ـ2ـ2. بررسی

3ـ2. لزوم اشتراک در جنس قریب

4ـ2. نتیجه

3. احکام تضاد

1ـ3. نفی بیش از یک ضد برای یک ضد

2ـ3. تعاقب ضدان بر موضوع

3ـ3. ضدان واسطه‌دار و ضدان بی‌واسطه

4ـ3. لزوم وحدت شخصی موضوع

فصل چهاردهم: تقابل واحد و كثیر

1. رأی به تقابل بالعرض

2. رأی به تقابل بالذات

1ـ2. رأی به تناقض

2ـ2. رأی به تضاد

3ـ2. رأی به قسم پنجمی از تقابل

3. داوری میان آر

4. رأی به نفی تقابل

نمایه‌