در سال رونق توليد، كتاب شاخص توليد طيّب به قلم محمد جواد توكلي و عباس شفيعينيا در 162 صفحه وزيري توسط انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) منتشر شد.
كتاب شاخص توليد طيّب با استفاده از مفهوم قرآني طيّب تلاش كرده تا رهيافتي اسلامي نسبت به حسابداري توليد ملي و محاسبه توليد ناخالص ملي داشته باشد. ايده مطرح شده در اين كتاب ميتواند باعث تحولي اساسي در حسابداري توليد ملي با رويكرد اسلامي شود. بر اساس ايده مطرح شده در اين كتاب، هر نوع توليدي در جامعه اسلامي مطلوب نيست و به تبع هر نوع رشد اقتصادي نيز مورد قبول اسلام نيست. بلكه توليدي مورد قبول اسلام توليدي طيّب است كه هيچگونه ضرري براي انسان و محيط پيرامون آن نداشته باشد.
توليد طيّب ايدهاي بديعي نسبت به توليد است كه بيش از 1400 سال پيش در قرآن مجيد مطرح شده است. در نگاه قرآني، توليد طيّب، توليدي پاكيزه و عاري از هر نوع آلودگي است؛ توليدي كه نهتنها براي محيطزيست زيانبخش نيست، بلكه هيچ آسيبي به محيط سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اخلاقي جامعه وارد نميكند. اين مفهوم والا، زمينهساز معرفي «شاخص توليد طيّب» بهعنوان يك شاخص كلان اقتصادي در اين اثر شده است. شاخص پيشنهادي نه تنها از شاخص متعارف توليد ناخالص ملي متمايز است؛ بلكه نسبت به شاخص توليد سبز، كه تنها ملاحظات زيستمحيطي را وارد حسابداري توليد ملي ميكند، نيز برتري دارد. استفاده از اين شاخص ميتواند زمينه تحول در حسابداري توليد ملي با رويكرد اسلامي و حتي بهبود سياستگذاريهاي توليدي را فراهم كند.
يكي از رهيافتهاي اين كتاب آن است كه توليد محصولات مضر از جمله محصولات تراريخته و همچنين محصولات مضر فرهنگي را نبايد وارد محاسبات توليد ملي كرد. بر همين اساس، اين محصولات نبايد در هنگام محاسبه نرخ رشد اقتصادي نيز لحاظ شوند. بر اساس فرمول محاسباتي پيشنهادي در كتاب، تمامي كالاها و خدمات مضر براي انسان و هزينههاي ناشي از مصرف آنها از ارزش كالاها و خدمات توليدي كشور حذف ميشود. اين روش محاسباتي ميتواند در به سياستگذاران كمك كند تا با شناسايي كالاها و خدمات مضر، مانع از توليد آنها شده و بدين وسيله از از وارد شدن ضرر به محيط طبيعي، اجتماعي و فرهنگي انسان جلوگيري كنند.
سخن مرکز
مقدمه معاونت پژوهش
پيشگفتار
فصل اول: کليات و مفاهيم
مقدمه
1. اهميت تحقيق
2. هدف تحقيق
3. پيشينه تحقيق
4. سؤالها، فرضيه و روش تحقيق
5. دورنماي تحقيق
فصل دوم: تحولات مفهومي در حسابداري توليد ملي
مقدمه
1. مفهومشناسي شاخصهاي حسابداري ملي
1.1. توليد ناخالص ملي و داخلي
2.1.توليد خالص ملي و داخلي
3.1. توليد ناخالص ملي واقعي و اسمي
4.1. توليد ناخالص داخلي بر اساس برابري قدرت خريد
5.1. درآمد سرانه
2. کارکردهاي شاخص توليد ملي
3. روشهاي اندازهگيري توليد ناخالص داخلي
1.3. روش مخارج (هزينه)
2.3. روش درآمد (توزيع)
3.3. روش ارزشافزوده
4. نارساييهاي مفهومي و محاسباتي توليد ناخالص ملي
1.4. نارساييهاي توليد ناخالص ملي بهعنوان شاخص ارزش كالاها و خدمات
2.4. نارساييهاي توليد ناخالص ملي بهعنوان شاخص رفاه
5. دو رويكرد انتقادي جديد نسبت به شاخص توليد ناخالص ملي
1.5. رويكرد توسعه پايدار
2.5. رويکرد اقتصاد سبز
6. شاخص توليد سبز
1.6. محاسبات شاخص توليد سبز
2.6. تحليل هزينهـفايده اجتماعي راهکار محاسبه توليد سبز
7. نقد و بررسي رويکردهاي انتقادي نسبت به حسابداري توليد ملي
1.7. پارادوکس مفهومي توسعه پايدار
2.7. ضعف ساختار اجرايي
3.7. عدم توجه به ابعاد فرهنگي، اخلاقي و اجتماعي توليد
8. نقد و بررسي رويكرد توليد سبز
نتيجهگيري
فصل سوم: توليد طيب بهمثابه رويكردي اسلامي در حسابداري توليد ملي
مقدمه
1. مباني نظري رويکرد توليد طيب
1.1. لزوم بهرهمندي از طيبات
2.1. اهميت روزي حلال و طيب
3.1. ممنوعيت ضرر رساندن به محيط و انسانها
4.1. محدوديتهاي توليد
2. کاربردهاي واژه طيب در قرآن و روايات
1.2. توليد طيب
2.2. انسان طيب
3.2. سخن طيب
4.2. سرزمين طيب
5.2. طبيعت طيب
6.2. زندگي طيب
3. منطق ارتباط توليد طيّب با ساير كاربردهاي واژه طيّب
4. مفهومشناسي واژه طيب
5. سه ديدگاه در مورد رابطه حلال و طيب
1.5. هممعنايي حلال و طيب
2.5. اخص بودن حلال از طيب
3.5. اخص بودن طيب از حلال
6. تعريف توليد طيب
7. ويژگيهاي توليد طيب
1.7. حلال بودن محصول توليدي
2.7. پاکي محصول
3.7. فقدان ضرر
4.7. برخورداري از کيفيت مناسب
8. انواع کالاها و خدمات غيرطيب
9. شيوه توليد طيب
10. مقايسه توليد طيب و توليد سبز
نتيجهگيري
فصل چهارم: شاخص توليد طيب
مقدمه
1. ابعاد مفهومي شاخص توليد طيب
2. ملاک و معيار طيب بودن توليد
3. شاخص توليد طيب
1.3. ميزان توليد ناخالص داخلي GDP
2.3. کالاها و خدمات حرام HP
3.3. هزينه توليدات نامرغوب NSP
4.3. توليدات غيربازاري
5.3. استهلاک سرمايه
6.3. هزينهها و منافع زيستمحيطي
7.3. هزينهها و منافع اجتماعي
8.3. هزينهها و منافع فرهنگيـاخلاقي
4. شاخص توليد خالص داخلي طيب
5. ابعاد محاسباتي توليد طيب
1.5. روشهاي محاسبه ارزش ذخاير زيستي، اجتماعي، فرهنگي و اخلاقي
2.5. روش تمايل به پرداخت
3.5. روش هزينههاي جبراني
6. روش محاسبه ميزان خسارت توليد به ذخاير زيستي، اجتماعي، فرهنگي و اخلاقي
7. ظرفيت تعاليم ديني براي ارزشگذاري ذخاير معنوي
8. رابطه شاخص توليد طيب و سبز
نتيجهگيري
فصل پنجم: نتيجهگيري
منابع
نمايه موضوعی